1. MİND DİYETİ NEDİR?

MIND diyeti, Akdeniz ve DASH diyetlerinin birleşiminden oluşan, özellikle yaşlanma ile birlikte artan bilişsel gerileme ve Alzheimer hastalığı (AH) riskini azaltmaya yönelik geliştirilmiş bir beslenme planıdır. “Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay” ifadesinin kısaltması olan bu diyet, Rush Üniversitesi‘nden Dr. Martha Clare Morris tarafından 2015 yılında tanıtılmıştır.

2. MİND DİYETİNDE ÖNE ÇIKAN ÖZELLİKLER NELERDİR?

• Akdeniz ve DASH diyetlerinden farklı olarak yeşil yapraklı sebzelere ve meyve tanelerine (orman meyvelerine) ayrıcalıklı vurgu yapar.
• Haftada en az 6 porsiyon yeşil yapraklı sebze ve 2 porsiyon orman meyvesi (berries) önerilir.
• Haftada 1 porsiyon balık önererek DASH diyetine yaklaşır.

3. MİND DİYETİNDE ÖNERİLEN BESİN PORSİYONLARI NELERDİR?

Besin Grubu	Önerilen Tüketim Miktarı
Yeşil yapraklı sebzeler	Haftada 6+ porsiyon
Diğer sebzeler	Günde 1+ porsiyon
Tam tahıllar	Günde 3+ porsiyon
Kuruyemişler	Haftada 5+ porsiyon
Baklagiller	Haftada 4+ öğün
Orman meyveleri (berries)	Haftada 2+ porsiyon
Tavuk gibi beyaz et	Haftada 2+ öğün
Balık	Haftada 1+ porsiyon
Zeytinyağı	Ana yağ kaynağıdır.

4.SINIRLANDIRILMASI GEREKEN BESİNLER NELERDİR?

Besin Grubu	Maksimum Tüketim Sıklığı
Kırmızı et	Haftada 4’ten az porsiyon
Peynir	Haftada 1’den az porsiyon
Kızartmalar	Haftada 1’den az porsiyon
Tatlılar ve hamur işleri	Haftada 5’ten az porsiyon
Tereyağı/Margarin	Günde 1 yemek kaşığından az

5. BİLİMSEL KANITLAR NE DİYOR?

• MIND diyetine en yüksek uyum gösteren bireylerde Alzheimer riski %53 daha düşük bulundu.
• Orta düzey uyumda bile risk %35 azalmaktadır.

• Yüksek MIND puanı, daha büyük beyin hacmi, daha iyi hafıza ve daha yavaş bilişsel düşüş ile ilişkili bulundu.
• Sistematik bir incelemede, MIND diyeti:
  • Obez bireylerde hafıza, dikkat ve sözel tanıma becerilerini artırmıştır.
  • Akdeniz ve ketojenik diyetlerle karşılaştırıldığında, MIND diyeti özellikle bilişsel performans açısından dikkat çekmiştir.
• Çalışmalar, MIND diyetinin yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi anlamlı ölçüde yavaşlatabileceğini göstermektedir. Ancak, bu etkinin beyin sağlığı ile olan ilişkisini kesinleştirmek için beslenme müdahale çalışmaları ile tekrarlanması gerekmektedir.
• MIND diyeti vücut ölçümleri, lipid profili, inflamasyon ve inme görülme sıklığı gibi kardiyometabolik parametrelerde olumlu etkilerle ilişkilendirilmiştir. Fakat çalışmalar arasındaki heterojenlik nedeniyle bu sonuçlar temkinle değerlendirilmelidir.
• Alzheimer hastalığının yönetiminde MIND diyetinin etkinliği kanıtlanmış olup, bu hastalığın kardiyometabolik hastalıklarla ortak mekanizma ve risk faktörlerine sahip olması nedeniyle, MIND diyeti hastalık riskini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.
• Yaşlanan nüfus ve artan bilişsel ile kardiyometabolik hastalık yükü göz önüne alındığında, MIND diyeti gibi sağlıklı beslenme modellerinin koruyucu strateji olarak teşvik edilmesi önerilebilir.
• Sonuçların kesinleşmesi için iyi tasarlanmış, uzun süreli ve kontrollü ek araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

6. SONUÇ

MIND diyeti, Akdeniz ve DASH diyetlerinin birleşimi olup, özellikle yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi ve Alzheimer riskini azaltmayı hedefler. Yeşil yapraklı sebzeler ve orman meyvelerine vurgu yapar, kırmızı et ve işlenmiş besinleri sınırlar. Bilimsel çalışmalar, MIND diyetine yüksek uyumun Alzheimer riskini %53, orta uyumun ise %35 azaltabileceğini göstermiştir. Ayrıca, bilişsel performansı iyileştirdiği ve kardiyometabolik sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu belirtilmektedir. Ancak kesin sonuçlar için uzun süreli ve kontrollü araştırmalara ihtiyaç vardır. Sağlıklı yaşlanma ve beyin sağlığı için önerilen etkili bir beslenme modeli olabilir.

YARARLANILAN KAYNAKLAR:

(1), (2), (3), (4), (5).,(6)

Konuyla ilgili sorularınızı iletmek ve İzmit’te diyetisyen arıyorsanız randevu talep etmek için iletişim sayfamdan bana ulaşabilirsiniz.

Yazıda geçen Akdeniz Diyeti ve DASH diyeti ile ilgili bilgiler için makalelerim kısmına göz atabilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim…